Sosyal Medya Etkileyicileri Tarafından Yapılan Ticari Reklam ve Haksız Ticari Uygulamalar Hakkında Kılavuz Yayımlandı.
Reklam Kurulu’nun 04.05.2021 tarih ve 309 sayılı toplantısında 2021/2 numaralı ilke kararı olarak kabul edilen “Sosyal Medya Etkileyicileri Tarafından Yapılan Ticari Reklam ve Haksız Ticari Uygulamalar Hakkında Kılavuz” yayımlandı. Kılavuzun amacı sosyal medya etkileyicileri tarafından yapılan ticari reklam ve uygulamalar hakkında reklam verenler, ajanslar, mecra kuruluşları ve reklamcılık ile ilgili tüm kişi, kurum ve kuruluşlara yol göstermek olarak belirlendi.
Kılavuza göre sosyal medya etkileyicileri kendi sosyal medya hesabı üzerinden bir mal veya hizmetin satışını, kiralanmasını sağlayan, hedef kitleyi bilgilendirmek veye ikna etmek amacıyla pazarlama iletişiminde bulunan kişi olarak tanımlandı.
Kılavuzda temel ilkeler olarak her türlü iletişim aracında olduğu gibi sosyal medyada sesli, yazılı ve görsel olarak örtülü reklam yapılmasının yasak olduğu belirtildi.
Sosyal medya etkileyicisinin yükümlülüklerine ve örtülü reklam yapma yasağı ilkesine yer verilen kılavuzda sosyal medya etkileyicisinin deneyiminin bulunmadığı mal ve hizmetler yönünden ticari reklam amacıyla paylaşım yapamayacağına değinildi. Bunlarla sınırlı olmamakla birlikte düzenlemeye göre sosyal medya yüklenicisi, sağlık kuruluşları tarafından sunulan mal veye hizmetlerin tanıtımını yapamayacak ve mevzuata aykırı mal veya hizmete ilişkin sağlık beyanında bulunamayacak. Sosyal medya etkileyicisi aynı zamanda bir mal veya hizmete ilişkin verilere dayanmayan ve ispatı mümkün olmayan bilimsel araştırma ve test sonuçları hakkında iddialarda bulunamayacak. Sosyal medya etkileyecisinin kendisine reklam veren tarafından hediye edilmiş mal ve hizmetler açısından, bu hizmetleri satın aldığı izlenimini oluşturmaması gerekmektedir. Son olarak sosyal medya etkileyicisinin bir mal veya hizmet hakkında iletişim kurmak için sahte veya var olmayan kimlikleri oluşturup kullanamayacağı düzenlendi.
6502 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun'a dayanılarak hazırlanan kılavuzda sosyal medya etkileyicilerinin yanı sıra reklam verenlerin sorumluluğuna da yer verildi. Kılavuza göre reklam verenlere sosyal medya etkileyicilerini kılavuz hakkında bilgilendirmek, ilgili kanun ve yönetmeliklere uymasını istemek, sosyal medya etkileyicilerin yükümlülüklerini yerine getirmesi için çaba göstermek ve ihlal halinde önlem almak gibi kapsamlı sorumluluklar yüklendi. Reklam veren tarafından sosyal medya etkileyicisinin üçüncü şahısların kullanılmasına izin verildiği durumlarda üçüncü şahısların da ilgili kanun ve yönetmeliklere uyması gerektiği belirtildi. Reklam verenin sosyal medya etkileyicilerinin kendi sorumluluğunun bulunduğu gerekçesiyle kılavuzda yer alan yükümlülüklerden kaçınamayak. Yükümlülüklere uygun hareket ettiğini ispatlayan reklam verenin ise makul olarak beklenilen en iyi çabayı gösterdiği kabul edilecek. Reklam verenlerin haricinde, reklam ajansları ve mecra kuruluşu olarak sosyal medya etkileyicilerinin her birinin Kılavuza göre ayrı ayrı sorumlu olduğu ifade edildi. Kılavuzda reklam veren veya ticari uygulamada bulunanın 6502 sayılı Kanuna, yönetmeliğe ve Kılavuza aykırı reklam ve ticari uygulamayı daha sonradan düzeltmesi veya telafi etmesinin sorumluluğu ortadan kaldırmayacağı öngörüldü.
Kılavuzda farklı sosyal medya mecralarına ayrı ayrı yer verildi. Kılavuzda yer alan mecralar 4 maddeye ayrılarak, video paylaşım mecraları ( Youtube, Instagram TV vb.), fotoğraf ve mesaj paylaşım mecraları (Instagram, Facebook, Twitter vb.), podcast mecraları ve içeriğin kısa bir süre için görülebildiği mecralar (Snapchat, Instagram vb.) olarak düzenlendi. Her bir mecrada sosyal medya etkileyicisi tarafından reklam verilirken yer alması gereken etiket ve açıklamalar belirtildi. Sosyal medya tüketicileri reklam paylaşımında bulunurken #Reklam/Tanıtım, #İşbirliği, #Sponsor gibi ticari reklamı belirten hashtag veya yazılı ya da sözlü açıklamalara yer vermek zorunluluğuna tabi tutuldu. Kılavuza göre belirtilen etiket veya açıklamalardan en az bir tanesinin kullanılması gerekli ve yeterli olduğu belirtildi. Bu etiket ve açıklamaların Kılavuzun Temel İlkeler başlığı altında yer alan Madde 5 uyarınca paylaşım içerisinde kullanılırken renklerden ve arka fondan ayırt edilebilir ve kolaylıkla okunabilir büyüklükte olması, tüketiciler tarafından ilk bakışta fark edilebilecek biçimde sunulması öngörüldü.